اجزای مختلف دیگ بخار باید توانایی لازم جهت ایجاد احتراق کارآمد و انتقال درست حرارت را داشته باشند. طراحی آنها به عواملی مانند نوع سوخت و روش انتخاب شده برای انتقال انرژی بستگی دارد.

دیگ‌بخار یا بویلر کاربردهای مختلفی دارد. تأمین گرمایش مورد نیاز صنایع گوناگون از جمله تولید مواد غذایی، گلخانه‌ها، مرغداری‌ها، سالن‌های پرورش قارچ و … یکی از اصلی‌ترین موارد استفاده از بویلر می‌باشد. مورد دیگر استفاده به عنوان تمیز کننده و ضدعفونی کننده است که بیشتر بیمارستان‌ها، هتل‌ها و رستوران‌ها، فروشگاه‌های بزرگ و کوچک، معابر شهری و صنایعی مانند کاغذ سازی و تولید پلاستیک را می‌توان نام برد.

مشعل: هدف مشعل تزریق سوخت و هوا به منطقه احتراق است. سوخت‌هایی مانند نفت، گاز یا زغال سنگ پودر شده باید به راحتی با هوا مخلوط شوند. دمپرها برای تنظیم میزان هوای ورودی به مشعل استفاده می‌شوند.

اکونومایزر یک مبدل حرارتی است که حرارت اضافی دودهای خروجی را برای پیش‌گرم کردن آب تغذیه بویلر استفاده می‌کند و باعث افزایش بازدهی سیستم می‌شود.

مشعل پودر کننده سوخت با بخار مشعلی برای احتراق سوخت که در آن سوخت توسط حرارت بخار تبدیل به ذرات ریز می شود. این عمل ممکن است در داخل یا خارج مشعل صورت پذیرد. 

همچنین از بخار برای چربی زدایی در کارخانجات تولید قطعات صنعتی و ماشین‌آلات استفاده بسیاری می‌شود. در خیلی از صنایع بزرگ علاوه بر کاربرد گرمایشی از نیروی محرکه بخار برای تأمین انرژی مولد و الکتریسیته استفاده می‌شود. پالایشگاه‌ها از جمله این موارد می‌باشند. به‌طور خلاصه موارد زیر را می‌توان از جمله استفاده‌کننده‌های بویلر و دیگ‌بخار به‌شمار آورد:

نوع دیگری از بویلرها نیز وجود دارند که در آنها یک پمپ آب، باعث جریان یافتن آب در طول مسیر آن می‌شود. تحت این شرایط، نرخ تولید بخار افزایش می‌یابد.

– استفاده از سنسورها و مانیتورهای دقیق برای بررسی لحظه‌ای فشار و دما الزامی است.

مشعل پودرکننده سوخت مشعلی در دیگ بخار است که برای اینکه احتراق سوخت در آن رخ دهد، سوخت توسط هواي متراکم به ذرات ریز تبدیل شده و بصورت پودر با فشار زیاد در یک یا چند مسیر جریان پیدا می کند. 

گردش آب با ثبات و کامل در سراسر دیگ بخار، به طوری که تمام قطعات در همان دما باقی بمانند.

پمپ تغذیه آب را از منبع ذخیره آب به دیگ بخار منتقل ادامه می‌کند و فشار مورد نیاز را تأمین می‌کند.

– تمیز بودن و کارکرد صحیح دودکش برای اطمینان از تخلیه گازهای مضر ضروری است.

ظرفیت حرارتی در دیگ بخار فایرتیوب اغلب با تعداد پاس‌های حرارتی آنها مشخص می‌شوند. تعداد دفعاتی که گازهای احتراق در طول مخزن تحت فشار جریان پیدا می‌کند را پاس حرارتی گویند. با چرخش گازهای حرارتی، دمای آب افزایش پیدا می‌کند. نقاط چرخش گاز درون لوله‌ها می‌تواند به صورت ضد آب باشد.

در مرحله بعد، بخار یا آب داغ تولید شده در دیگ بخار، فشرده می‌شود و برای کاربردهایی مانند گرمایش از آن استفاده می‌شود. این فرایند به انرژی و حرارت نیاز دارد.